سوال اینجاست که صادرات گندم قرار است با چه هدفی انجام شود و آیا اصولا این صادرات توجیه اقتصادی دارد؟ کارشناسان پاسخ‌های درخور تاملی به این پرسش می‌دهند.

3 میلیون تن گندم صادر می‌کنیم

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، معاون وزیرجهاد کشاورزی میزان نهایی تولید گندم در سال جاری را حدود ۱۴ میلیون تن اعلام کرد و درباره مازاد تولید اظهارداشت: از این میزان نزدیک به ۱۱ میلیون و ۵۲۰ هزارتن در قالب خرید تضمینی از کشاورزان خریداری شد که این عدد نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۳ درصد افزایش دارد. با توجه به مازاد مصرف گندم در کشور، قصد داریم حدود ۳ میلیون از این محصول را صادر کنیم. مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران اضافه کرد: هم‌اکنون نیز درحال پیگیری اخذ مجوز برای صادرات گندم دروم، گندم نرم و آرد از کشور هستیم و فکر می‌کنم تا ۱۰ روز آینده این مجوز صادر شود. قنبری با بیان اینکه بعد از اخذ مجوز، محصول را به مزایده می‌گذاریم و برای آن بازاریابی می‌کنیم، به این پرسش که کدام کشورها متقاضی خریدار گندم ایران هستند، پاسخ داد: ایتالیا، ترکیه، کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای اروپایی از جمله متقاضیان خرید گندم ایران هستند.

زیان 450 میلیون دلار صادرات گندم

صادرات گندم برای ما از نظر اقتصادی توجیه ندارد و اگر گندم مازاد را صادر می‌کنیم، شاید دلیل آن این باشد که مقداری از پولی که بابت خرید تضمینی به کشاورزان پرداخت شده، برگشت داده شود. کرامت‌ا… وکیلی‌پور، عضو هیات‌مدیره کانون خبرگان کشاورزی کشور با بیان این مطلب می‌گوید: وقتی قیمت جهانی گندم حدود 200 دلار در هر تن است و قیمت گندم با هزینه‌های جانبی برای ما بالای 350 دلار تمام می‌شود، به ازای هر تن صادرات گندم 150 دلار ضرر می‌کنیم و مجموع 3 میلیون تن صادرات حدود 450 میلیون دلار زیان ایجاد خواهد کرد. این کارشناس در پاسخ به این پرسش که چرا خودکفایی گندم برای ما چنین زیانی ایجاد می‌کند، گفت: خودکفایی گندم برای ما این زیان را ایجاد نکرده، بلکه به دلیل پایین بودن بهره‌وری، قیمت تمام شده تولید ما نسبت به میانگین جهانی بالاست و این امر باعث زیان ما شده است. مجموعه عوامل از تکنولوژی و تجهیزات و کود و سم تا آموزش دیده بودن کشاورزان و شرایط اقلیمی در افزایش بهره‌وری موثر است و واقعیت این است که ما نمی‌توانیم به سرعت شرایط فعلی بهره‌وری تولیدات زراعی محصولی مثل گندم را تغییر دهیم. به گفته وی، صادرات آرد هم توجیه اقتصادی ندارد و زیان آن حتی از صادرات گندم هم بیشتر است.

بی‌برنامگی در جذب گندم مازاد

یک کارشناس اقتصادی نیز با بیان اینکه خودکفایی در گندم نباید برای کشور ایجاد زیان کند،  گفت: ما با یک پارادوکس مواجه هستیم. از یک سو استراتژی خودکفایی گندم برای کشور ما مهم است و نباید در نیاز اساسی غذای کشور به خارج متکی باشیم و از سوی دیگر قیمت تولید ما در این محصول  و بسیاری از محصولات دیگر  بالاست و واردات آن نسبت به تولید داخلی بسیار به صرفه‌تر است و اگر مثل امسال تولید ما از مصرف داخلی بیشتر شود، صادرات آن توجیه اقتصادی ندارد. عضو اتاق بازرگانی ارومیه با بیان اینکه مسئولان وزارت کشاورزی برای جذب مازاد تولید گندم امسال برنامه‌ای نداشته‌اند، گفت: لازم است پیش‌بینی‌هایی برای سال‌هایی مثل امسال که تولید مازاد داریم، داشته باشیم و برای تولید محصولات و فرآورده‌های غذایی و دامی از گندم مازاد استفاده کنیم. قنبرپور همچنین با اشاره به مشکل کمبود آب در کشور، تصریح کرد: اگر واقع‌بینانه به شرایط کشور نگاه کنیم، افزایش کشت گندم به عنوان یک محصول آب بر با شرایط کشور ما هماهنگ نیست