سیرآنوش موسوی: ایران درحالی توانست در سال 83 در تولید گندم به خودکفایی برسد و جشن خودکفایی گندم را برگزار کند که این خودکفایی در دولت های نهم و دهم ادامه نیافت و ایران دوباره به واردکننده گندم تبدیل شد و واردات این محصول رفته رفته به کشور افزایش یافت.
این موضوع ادامه داشت تا اینکه با روی کار آمدن دولت یازدهم، دوباره توانستیم نیاز کشور را در داخل تامین کنیم و به نوعی به خودکفایی برسیم؛ اما به گفته قاسم زراعتکار، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی، در این سال ها تمام تلاش ما معطوف به خودکفایی گندم شد و به همین دلیل از کیفیت گندم غافل شدیم. به گفته او در ایران 30درصد گندم مرغوب، 30درصد متوسط و 40درصد از گندم تولیدی کیفیت پایینی دارد و همین موضوع باعث شده تا نان بی کیفیت در کشور تولید شود، از این رو لازم است سیاستی در پیش گرفته شود که گندم نامرغوب به آرد تبدیل نشود. تا اینگونه بتوان نان باکیفیت تری در اختیار مصرف کنندگان قرار داد. این دیدگاه چندان مورد پذیرش کارشناسان و فعالان حوزه کشاورزی نیست چراکه آنها بر این باورند که گندمی که توسط کشاورزان ایرانی تولید می شود از کیفیت مناسبی برخوردار است و دلیل پایین بودن کیفیت نان را باید در عوامل دیگری چون نحوه پخت نانوایان جست وجو کرد.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش که آیا پایین بودن کیفیت گندم باعث پایین آمدن کیفیت نان شده است می گوید: نان یکی از اصلی ترین مواد خوراکی پرمصرف در سبد خانوارهای ایرانی است به همین دلیل کیفیت نان اهمیت ویژه ای در بین مصرف کنندگان دارد. برخی بر این باور هستند که از آنجایی که آرد مرغوبی در اختیار نانوایان قرار داده نمی شود نان باکیفیت تولید نمی شود؛ اما من مخالف این دیدگاه هستم و بر این باورم که کشاورزان ایرانی گندم مرغوب تولید می کنند.
نورمحمد تربتی نژاد در گفت وگو با گسترش تجارت بیان می کند: درجه کیفی گندم ها در ایران متفاوت است چراکه هر استان و شهری ویژگی و شرایط آب و هوایی خود را دارد، به همین دلیل کیفیت گندمی که در استان ها تولید می شود متفاوت است. به عنوان نمونه گلوتن گندمی که در استان گلستان تولید می شود به مراتب بالاتر از سایر استان ها است. وی در پاسخ به این پرسش که چند درصد از گندم تولید شده توسط کشاورزان ایرانی برای پخت نان مناسب است می گوید: از تمام گندمی که در ایران تولید می شود می توان برای پخت نان استفاده کرد. اما باید با اجرای برخی اصلاحات در بذر گندم کیفیت آن را افزایش داد. با جرات می توان گفت کیفیت هیچ گندمی در ایران صفر نیست. اما تجربه ثابت کرده که هرگاه کیفیت گندم بالا رفت میزان تولید در کشور کاهش پیدا کرد. از این رو لازم است سیاستی در نظر گرفته شود که کیفیت و کمیت را همزمان افزایش بدهیم. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی ادامه می دهد: پیش از انقلاب اسلامی ایران از گندم برای مصرف طیور استفاده نمی شد چراکه گندم یک محصول استراتژیک است و به اندازه کافی نیز در ایران تولید نمی شد و این امکان وجود داشت که دام در مصرف گندم رقیب انسان شود بنابراین اجازه استفاده از گندم برای دام داده نمی شد؛ اما حال که به خودکفایی در گندم رسیده ایم می توان از گندم اضافی برای مصرف دام استفاده کرد.
تربتی نژاد در پاسخ به این پرسش که آیا برنامه ای برای صادرات گندم داریم می گوید: باید برنامه ای در نظر بگیریم که نرخ تمام شده گندم در ایران با نرخ جهانی گندم برابری کند در این حالت می توان امیدوار به صادرات گندم بود. گندم هایی که در قزاقستان تولید و صادر می شوند به مراتب نسبت به گندم های ایرانی نرخ مناسب تری دارند و اینگونه بیشتر نظر متقاضیان را برای خرید جلب می کنند.
وی در پایان درباره پایین بودن کیفیت نان می گوید: گاهی کیفیت نان به دلیل نحوه نادرست پخت پایین می آید. ممکن است برخی از نانوایان در فرآیند تهیه خمیر دقت چندانی انجام ندهند و اینچنین کیفیت نان پایین می آید. پس کیفیت نان بستگی به عواملی چون کیفیت آرد، نحوه پخت و حتی کارگر ماهر هم دارد. اگر در این عامل دقت شود کیفیت نان بیشتر می شود.
کیفیت خوب گندم داخلی
در همین رابطه مدیر تنظیم بازار سازمان جهاد کشاورزی استان فارس با اشاره به اینکه گندم مرغوبی در این استان تولید می شود، می گوید: میزان گلوتن، پروتئین سبوس مناسب در آرد نشان دهنده مرغوبیت گندم است و اگر درصد این مواد در گندم مناسب باشد کیفیت آرد تضمین شده است.
هدایت الله رحیمی در گفت وگو با گسترش تجارت بیان می کند: به مراتب کیفیت گندمی که در استان فارس تولید می شود از گندم های وارداتی بالاتر است. به نظر من دلیل اصلی پایین بودن کیفیت نان در ایران به نحوه پخت نامناسب نان برمی گردد، در ضمن کارخانه داران از گندم آردهای درجه یک و دو تولید می کنند؛ آرد درجه یک را به قنادی ها می فرشند و آرد بی کیفیت را در اختیار نانوایان قرار می دهند.
وی در ادامه بابیان اینکه بااضافه کردن برخی افزودنی های مجاز می توان کیفیت آرد را افزایش داد بیان می کند: نیازی به واردکردن گندم نداریم چراکه گندم های وارداتی در کارخانه های آرد سبوس گیری می شوند. مشکل کیفیت آرد به کیفیت گندم بازنمی گردد بلکه سیاست های اجرایی و نحوه سبوس گیری از گندم در این میان نقش مهم تری ایفا می کند. رحیمی بابیان اینکه استان های فارس، خوزستان و گلستان گندم باکیفیتی تولید می کنند می گوید: باید این نکته را درنظر داشته باشیم که گندمی که وارد کشور می شود بیشتر به صورت تراریخته تولید شده و همین نحوه تولید باعث شده چندان نتوانیم درباره سلامت آن اظهارنظر کنیم.
سخن آخر
نان یکی از اصلی ترین مواد غذایی در سفره ایرانیان است، اما بالا بودن مصرف باعث نشده کیفیت این محصول در ایران بالا برود. از دید کارشناسان حوزه کشاورزی پایین بودن کیفیت آرد و نحوه نامناسب پخت نان باعث شده کیفیت نان در ایران کاهش پیدا کند و برخی اظهارنظرها مبنی بر پایین بودن کیفیت گندم در ایران چندان با واقعیت مطابقت ندارد چراکه در کشورهای پیشرفته حداکثر 7نوع گندم تولید می شود اما در ایران 66 نوع گندم تولید می شود. پس تنوع ما در گندم قابل توجه است.
Be the first to comment